Ons stresssysteem
Iedereen kent het gevoel van stress. Een gejaagd hart, gespannen spieren, een hoofd dat overuren maakt. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je stress ervaart? En waarom kan iets dat in eerste instantie bedoeld is om ons te helpen, ons soms juist tegenwerken?
Een oeroud alarmsysteem
Stress is in de basis een nuttige reactie. Het is een overlevingsmechanisme dat ons lichaam al duizenden jaren kent. Wanneer je stress ervaart, komt het zogeheten sympathisch zenuwstelsel in actie. Je hartslag versnelt, je ademhaling wordt oppervlakkiger en er komt adrenaline en cortisol vrij. Dit bereidt je lichaam voor op de klassieke “fight, flight or freeze”-reactie: vechten, vluchten of bevriezen.
In de tijd van onze voorouders was dat cruciaal. Een dreigend gevaar, zoals een roofdier, vroeg om onmiddellijke actie. Dankzij dit stresssysteem kon je snel en effectief reageren.
Als de stress aanhoudt
In onze huidige samenleving zijn de gevaren veranderd. We hoeven niet meer te vluchten voor roofdieren, maar ons stresssysteem reageert nog steeds op deadlines, financiële zorgen, sociale druk of relationele problemen alsof het om levensbedreigende situaties gaat.
En hier ontstaat het probleem: waar acute stress kortdurend en functioneel is, kan chronische stress het systeem ontregelen. Een lichaam dat voortdurend onder spanning staat, komt niet meer goed tot rust. Dat kan leiden tot klachten zoals:
Vermoeidheid en slaapproblemen
Spanning in spieren en hoofdpijn
Verminderde concentratie en geheugenproblemen
Prikkelbaarheid of somberheid
Verzwakt immuunsysteem
Het evenwicht herstellen
Ons stresssysteem werkt dus het best als het in balans is: periodes van spanning afgewisseld met momenten van herstel. Ontspanning, slaap, sociale steun en beweging zijn allemaal manieren waarop het lichaam terug kan keren naar rust.
Belangrijk om te weten: het gaat niet om stress helemaal vermijden. Dat is namelijk onmogelijk en ook niet wenselijk. Stress kan ons juist helpen scherp te blijven en prestaties te leveren. De uitdaging ligt in het herkennen van signalen dat je stressniveau te hoog of te langdurig wordt, en manieren vinden om dat evenwicht te herstellen.
Tot slot
Stress is dus geen vijand, maar een alarmsysteem dat ons wil beschermen. Alleen, in onze huidige maatschappij staat dat alarm vaak te lang aan. Merk je dat spanning je dagelijks leven beïnvloedt, of dat je moeilijk kunt ontspannen? Dan kan het zinvol zijn om hier samen bij stil te staan. Binnen een gesprek bij Psyffective onderzoeken we waar jouw stress vandaan komt, hoe jouw stress zich uit, en welke manieren er zijn om weer meer rust en balans te ervaren.
